शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द.

• अंग राखून काम करणारा – अंगचोर
• अकस्मात घडून आलेला बदल – क्रांती
• अगदी पूर्वीपासून राहणारे मूळ रहिवासी – आदिवासी 
• अतिशय उंच असलेला – अत्युच्च
• अतिशय नाजुक – तोळामासा
• अनुभव नसलेला – अननुभवी
• अनेक बाबींवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा – अष्टावधानी
• अनेकांमधून निवडलेले – निवड
• अन्न देणारा -अन्नदाता
• अपत्य नसणारा – निपुत्रिक
• अपेक्षा नसताना घडलेली गोष्ट – अनपेक्षित 
• आधी जन्म घेतलेला अग्रज
• मागून जन्मलेला अनुज
• अरण्याचा राजा – वनराज
• अरण्याची शोभा – वनश्री
• अस्वलाचा खेळ करणारा – दरवेशी
• आईवडील नसलेला – पोरका
• आकाशात गमन करणारा – खग
• आकाशातील ताऱ्यांचा पट्टा – आकाशगंगा
• आग विझवणारे यंत्र – अग्निशामक यंत्र
• आधुनिक विचारांचा दृष्टिकोण असणारा – पुरोगामी
• आपल्या लहरी प्रमाणे वागणारा – स्वच्छंदी
• आपल्याबरोबर खेळात भाग घेणारा – खेळगडी
• आवरता येणार नाही असे – अनावर
• इच्छीलेली वस्तू देणारी गाय – कामधेनू.
• इतरांच्या आधारावर जगणारा – आश्रित
• इनाम म्हणून वंशपरंपरागत मिळालेली जमीन – वतन
• ईश्वर आहे असे मानणारा – आस्तिक
• ईश्वर नाही असे मानणारा – नास्तिक
• उंचावरुन कोसळणारा पाणलोट – धबधबा
• उंचावरून पडणारा पाण्याचा प्रवाह – धबधबा
• उदयाला येत असलेला – उदयोन्मुख
• एक देश सोडून दुसऱ्या देशी जाणे – देशांतर
• एकाच अवतारावर विश्वास ठेवणारे – एकेश्वरी
• एकाच गोष्टीचा नाद करणारा – नादिष्ट
• एकाला उद्देशून दुसऱ्याला बोलणे – अन्योक्ती
• एखाद्या गोष्टीची उणीव असलेली स्थिति – अभाव
• ऐकण्यास गोड लागणारे – कर्णमधुर
• ऐकायला व बोलायला न येणारा – मूकबधिर
• कथा लिहिणारा – कथाकार,कथालेखक
• कथा सांगणारा – कथेकरी
• कधीही जिंकला न जाणारा – अजिंक्य
• कधीही नाश न पावणारा – अविनाशी
• कधीही नाश न पावणारे – अविनाशी
• कमी आयुष्य असलेला – अल्पायू,अल्पायुषी
• कमी वेळ टिकणारा – अल्पजीवी,क्षणभंगुर
• कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असणारा – कर्तव्यदक्ष
• कर्तव्याकडे पाठ फिरवणारा – कर्तव्यपराङमुख
• कल्पना नसताना आलेले संकट – घाला
• कविता करणारा / रचणारा – कवी
• कविता करणारी – कवयित्री
• कशाचीही भीती नसणारा – निर्भय
• कष्ट करून जगणारा,श्रमांवर जगणारा – श्रमजीवी,कष्टकरी
• कष्ट करून जगणारे – कष्टकरी
• कसलीच इच्छा नसलेला – निरिच्छ
• कसलीही अपेक्षा नसणारा – निरपेक्ष
• कापड बांधून मशाल तयार केलेला दिवा – दिवटी
• कार्य करण्यास सक्षम असलेला – कार्यक्षम
• किल्ल्याच्या सभोवतालची भिंत – तट
• कुंजात विहार करणारा – कुंजविहारी
• कुस्ती खेळण्याची जागा – हौद,आखाडा
• केलेले उपकार जाणणारा – कृतज्ञ
• केलेले उपकार विसरणारा – कृतघ्न
• केवळ धर्मभेद करणारा – धर्मांध
• कैदी ठेवण्याची जागा – कारागृह,बंदिशाळा,तुरुंग
• कोणाचाही आधार नाही असा – अनाथ
• कोणाच्याही पक्षात सामील न होणारा – अपक्ष
• खूप आयुष्य असलेला – दीर्घायू,दीर्घायुषी
• खूप दानधर्म करणारा – दानशूर
• खूप पाऊस पडणे – अतिवृष्टी
• खूप मोठा विस्तार असलेले – ऐसपैस,विस्तीर्ण
• गाईसाठी काढून ठेवलेला घास – गोग्रास
• गाडीच्या चाकांनी पडलेली वाट – चाकोरी
•  गाणे गाणारा – गायक
• गावच्या कामकाजाची जागा – चावडी
• गावाचा कारभार – गावगाडा
• गावाभोवतालचा तट – गावकूस
• गुणांची कदर करणारा – गुणग्राहक
• गोलाकार फिरणारा सोसाट्याचा वारा – वावटळ
• ग्रंथात मागाहून घातलेला मजकूर – प्रक्षिप्त
• घरदार नष्ट झाले आहे असा – निर्वासित
• घरदार नसलेला -उपऱ्या
• घरी पाहुणा म्हणून आलेला – अतिथि
• घोडे बांधायची जागा – पागा,तबेला
• चंद्रापासून येणारा प्रकाश – चांदणे
• चंद्राप्रमाणे मुख असणारी – चंद्रमुखी
• चरित्र लिहिणारा – चरित्रकार
• चांदण्या रात्रीचा पंधरवडा – शुद्धपक्ष,शुक्लपक्ष
• चार पाय असणारे – चतुष्पाद
• चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा – चव्हाट
• चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा – चौक,चवाठा
• चार वेदांमध्ये पारंगत असणारा – चतुर्वेदी
• चारही बाजूला पाणी असलेला भूप्रदेश – बेट
• चिखलात उगवलेले कमळ – पंकज 
• ****
• चित्रे काढणारा – चित्रकार
• चिरकाल जगणारा – चिरंजीवी
• जगाचा नाश होण्याची वेळ – प्रलयकाळ
• जमिनीचे दान – भूदान
• जमिनीतून पाझरून निघणारा झरा – उपळी
• जमिनीवर राहणारे प्राणी – भूचर
• जमीन व पाणी अशा दोन्ही ठिकाणी राहणारे प्राणी – उभयचर
• जमीनीखालचा गुप्त मार्ग – भुयार
• जहाजांना दिशा दाखविणारा मनोऱ्यावरील दिवा – दिपस्तंभ
• जादूचे खेळ करून दाखवणारा – जादूगार
• जिचे डोळे कमलपुष्पाप्रमाणे सुंदर आहेत अशी – कमलाक्षी
• जिवंत असेपर्यन्त -आजन्म
• जिवाला जीव देणारा – जिवलग
• जुन्या मातांना चिकटून राहणारा – पुराणमतवादी
• जे साध्य करावयाचे आहे ते – ध्येय
• ज्याचा तळ लागत नाही ज्याचा थांग लागत नाही असा – अथांग
• ज्याचा विवाह झाला नाही असा – अविवाहित
• ज्याचा विसर पडणार नाही असा – अविस्मरणीय
• ज्याची किंमत होऊ शकत नाही असे – अनमोल
• ज्याचे हात गुढघ्यापर्यन्त लांब आहेत असा – आजानुबाहू
• ज्याच्या हातात चक्र आहे असा – चक्रपाणि,चक्रधर
• ज्याच्यावर उपकार झाले आहेत असा – उपकृत
• ज्याला आईवडील नाहीत असा – पोरका,अनाथ
• ज्याला आकार नाही असा – निराकार
• ज्याला कधीही म्हातारपण येत नाही असा – अजर
• ज्याला कधीही वीट नाही असे – अवीट
• ज्याला काशाचीच उपमा देता येणार नाही असे- अनुपम
• ज्याला कोणीही शत्रू नाही असा – अजातशत्रू
• ज्याला मरण नाही असा – अमर
• ज्याला लाज नाही असा – निर्लज्ज
• ज्याला सीमा नाही असे – असीम
• ज्यास कोणीही जिंकू शकत नाही असा – अजिंक्य
• ज्यास कोणीही शत्रू नाही असा – आजातशत्र
• ठराविक काळाच्या अंतराने प्रसिद्ध होणारे – नियतकालिक
• ठरावीक काळानंतर प्रसिद्ध होणारे – नियतकालिक
• डोंगर पोखरून तयार केलेला रस्ता – बोगदा
• डोंगरकपारीत राहणारे लोक – गिरिजन
• डोक्यावर ओझे वाहून नेणारा – माथाडी
• ढगांनी भरलेले – ढगाळलेले,अभ्राच्छादित
• तांब्याच्या पत्र्यावर कोरलेला लेख – ताम्रपट
• तीन रस्ते एकत्र मिळतात ते ठिकाण – तिठा
• तुलना करता येणार नाही असे – अतुलनीय
• तोंडावर स्तुती करण्याचा गुण – तोंडपुजेपणा
• त्वरित कृती करणारा – जहाल
• थोडक्यात समाधान मानणारा – अल्पसंतुष्ट
• थोड्यावर संतुष्ट असणारा – अल्पसंतुष्ट
• थोरांनी लहानांच्या प्रति व्यक्त केलेली सदिच्छा – आशीर्वाद
• दगडावर कोरलेले लेख – शिलालेख
• दगडावर मूर्ती घडवणारा – शिल्पकार 
• दर आठवड्याने प्रसिद्ध होणारे – साप्ताहिक
• दर तीन महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे – त्रैमासिक
• दर पंधरवाड्याने प्रसिद्ध होणारे – पाक्षिक
• दर महिन्याला प्रसिद्ध होणारे – मासिक
• दर वर्षाला,वर्षातून एकदा प्रसिद्ध होणारे – वार्षिक
• दर सहा महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे – षण्मासिक
• दररोज ठरलेला कार्यक्रम – दिनक्रम
• दररोज प्रसिद्ध होणारे – दैनिक
• दारावरील पहारेकरी – द्वारपाल,दारवान
• दुष्काळात सापडलेले लोक – दुष्काळग्रस्त
• दुसऱ्याचे दु:ख पाहून कळवळणारा
• दुसऱ्याच्या मनातील जाणणारा – मनकवडा
• दुसऱ्याला काहीही सहजगत्या देणारा – उदार,दिलदार
• दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला – परावलंबी
• दुसऱ्यावर अवलंबून नसलेला – स्वावलंबी
• दुसऱ्यावर उपकार करणारा – परोपकारी
• देव आहे असे मानणारा – आस्तिक
• देवलोकातील सुंदर स्त्रिया – अप्सरा
• देवापुढे सतत जळणारा दिवा -नंदादीप
• देशाची सेवा करणारा – देशसेवक
• दोन थड्या भरून वाहणारी नदी – दुथडी
• दोन नद्या एकत्र मिळतात ते ठिकाण – संगम
• दोन नद्यांमधील जागा – दुआब
• धान्य साठवण्याची जागा – कोठार
• न कळण्यासारखे – अनाकलनीय
• 168.न टाळता येणारे – अपरिहार्य
• नऊ दिवस टिकणारा ताप – नवज्वर
• नदीची सुरुवात होते ती जागा – उगम
• नदीतील खोलगट भागातील खोल पाणी – डोह.नवऱ्या मुलाचा बाप – वरबाप
• नवीन मतांचा पुरस्कार करणारा  - नवमतवादी
• नसलेली गोष्ट आहे असे वाटणे – आभास
• नाटक लिहिणारा – नाटककार
• नाटकाच्या प्रारंभीचे स्तवन गीत – नांदी
• नाटकात किंवा चित्रपटात काम करणारा – नट,अभिनेता
• नाणी तयार करण्याचा कारखाना – टंकसाळ
• नावाचा एकसारखा उच्चार – घोष
• निरर्थक गोष्टी किंवा गप्पा – भाकडकथा
• निराश्रितांचा सांभाळ करणारी संस्था – अनाथाश्रम
• नेत्याचे अनुकरण करणारे – अनुयायी
• नेहमी खोडी काढणारा – खट्टयाळ
• नेहमी घरात बसून राहणारा – घरकोंबडा
• पडक्या घराची मोकळी जागा – बखळ
• पडदा दूर करणे – अनावरण
• पतीचा भाऊ – दीर
• पहाटेपूर्वीची वेळ – उष:काल
• पाऊस मुळीच न पडणे -अवर्षण , अनावृष्टी
• पाच वडांचा समूदाय असलेली जागा – पंचवटी
• पाण्याखालून चालणारी बोट – पाणबुडी
• पाण्यात राहणारे प्राणी – जलचर
• पायात जोडे न घातलेला – अनवाणी
• पायात पादत्राणे न घालता – अनवाणी
• पायापासून डोक्यापर्यंत – आपादमस्तक
• पायी जाणारा – पादचारी
• पाहण्यायोग्य अनेक वस्तू मांडलेली जागा – प्रदर्शन
• पाहण्यासाठी आलेले लोक – प्रेक्षक
• पिकांच्या दोन ओळींतील अंतर – पाथगी
• पिण्यास योग्य असलेला द्रवपदार्थ – पेय
• पुरामुळे ज्याचे नुकसान झाले असे लोक – पूरग्रस्त
• पूर्वी कधीही घडले नाही असे – अभूतपूर्व
• पूर्वी कधीही न ऐकलेले – अश्रुतपूर्व
• पूर्वी कधीही न घडलेले – अभूतपूर्व
• पूर्वी जन्मलेला – पूर्वज
• प्रेरणा देणारा – प्रेरक
• फुकट भोजन मिळण्याचे ठिकाण – सदावर्त,अन्नछत्र
• बसगाड्या थांबण्याची जागा – बस-स्थानक
• बातमी आणून देणारा/देणारी – वार्ताहर
• बातमी सांगणारा/सांगणारी – वृत्तनिवेदक /वृत्तनिवेदिका
• बालकांपासून वृद्धांपर्यन्त सर्वजण – आबालवृद्ध
• बिनचूक वजनाचा काटा – धारवाडी काटा
• भांडण उकरून काढणारा – भांडकुदळ
• भाकरी करण्याची लाकडी परात – काठवत
• भाषण ऐकणारे – श्रोते
•  भाषण करणारा – वक्ता
•  मडकी बनवणारा -कुंभार
•  मन/चित्त आकर्षित करणारा – मनोहर,चित्ताकर्षक,मनोवेधक चित्तवेधक
• मनाला आल्हाद देणारा – आल्हाददायक
• मरण येईपर्यंत – आमरण
• मशाल धरणारा नोकर – मशालजी
• माकडाचा खेळ करून दाखवणारा – मदारी
• मानवाच्या पापपुण्याचा हिशोब ठेवणारा यमाचा सेवक – चित्रगुप्त
• मालाचा साठा करून ठेवण्याची जागा – गुदाम,कोठार,वखार
• मासे पकडणारा – कोळी
• मुद्द्याला धरून असलेले – मुद्देसूद
• मूर्ती बनवणारा – मूर्तिकार
• मूर्तीची तोडफोड करणारा – मूर्तिभंजक
• मूर्तीची पूजा करणारा – मूर्तिपूजक
• मृत्यूवर विजय मिळवणारा – मृत्युंजय
• मोजता येणार नाही असे – अगणित,असंख्य
• मोठ्याने केलेले पाठांतर – घोकंपट्टी
• मोफत जेवण मिळण्याचे ठिकाण – अन्नछत्र
• म्हातारपणी बुद्धीला झालेला विकार – म्हातारचळ
• यज्ञ करण्याची ठराविक जागा – यज्ञसूकर
• योजना आखणारा – योजक
•  रक्षण करणारा – रक्षक
• रणांगणावर आलेले मरण – वीरमरण
• राजाची स्तुती करणारा – भाट
• राज्यातील लोक – प्रजाजन,रयत,प्रजा
•  रात्री फिरणारा – निशाचर
• रात्रीचा पहारेकरी – जागल्या
• रिकामा हिंडणारा – टवाळखोर
• रोग्याची शुश्रूषा करणारी – परिचारिका
• लग्न झालेल्या मुलीच्या आई वडिलांचे घर – माहेर
• लग्नात द्यावयाची भेट – आहेर
• लग्नासाठी जमलेले लोक – वऱ्हाडी
• लढण्याची विद्या – युद्धकला
• लहान मुलाला झोपण्यासाठी गायिलेले गाणे – अंगाईगीत
• लाखो रुपयाचा धनी – लक्षाधीश
• लिहिता – वाचता येणारा – साक्षर
• लिहिता वाचता न येणारा – निरक्षर
• लोकांचा आवडता – लोकप्रिय
• लोकांचे नेतृत्व करणारा – लोकनायक
• लोकांचे पुढारीपण करणारा – पुढारी
• लोकांच्या मदतीने चाललेले राज्य – प्रजासत्ताक
• लोकांनी मान्यता दिलेला – लोकमान्य
• वनात राहणारे प्राणी – वनचर
• वर्णन करता येणार नाही असे – अवर्णनीय
• वाडवडिलांकडून मिळालेली – वाडीलोपार्जित
• वारस नसलेला – बेवरसी
• विनामूल्य पाणी मिळण्याचे ठिकाण – पाणपोई
• .विमान चालवणारा – वैमानिक
• विविध बाबींत प्रवीण असलेला – अष्टपैलू
• विषयाला सोडून बोलणे – अप्रस्तुत
• व्याख्यान देणारा – व्याख्याता
• शत्रूकडील बातमी काढणारा – हेर
• शत्रूला सामील झालेला – फितूर
• शापापासून सुटका – उ:शाप
• शिकारीसाठी उंच बांधलेला माळा – मचाण 
• ****
• शिल्लक राहिलेले – उर्वरित
• शोध लावणारा – संशोधक
• श्रम न करता खाणारा -ऐतोबा
• श्रेष्ठ ऋषि – महर्षी
• संकट दूर करणारा – विघ्नहर्ता
• संपूर्ण शरीरभर किंवा पायापासून डोक्यापर्यंत – आपादमस्तक
• सतत उद्योगशील असणारा – उद्यमशील
• सतत एकटे राहण्याची आवड असलेला – एकलकोंडा
• सतत काम करणारा – दिर्घोद्योगी
• .सतत कोसळणारा पाऊस – झड
• सतत निंदानालस्ती करणारा – निंदक
• सतत पैसा खर्च करणारा – उधळ्या
• समाजाची सेवा करणारा – समाजसेवक
• .सर्व इच्छा पूर्ण करणारा वृक्ष – कल्पवृक्ष
• .सर्व इच्छा पूर्ण करणारी गाय – कामधेनू
• सर्व दिशांना पांगलेले – दिगंतर
• सर्वात शेवटी जन्मलेला -अनुज
• साक्षात्कार झालेला – द्रष्टा
• सापांचा खेळ करणारा – गारुडी
• सिनेमाच्या कथा लिहिणारा – पटकथा लेखक
• सुखाच्या मागे लागलेला – सुखलोलुप
• सूचना न देता येणारा – अतिथि
• सूर्याचे उत्तरेकडे सरकणे – उत्तरायण
• सैन्याची चक्राकार केलेली रचना – चक्रव्यूह
• स्तुती गाणारा – भाट
• स्वच्छ,गार पाणी ठेवण्याची जागा – आबदारखना
• स्वतः श्रम न करता खाणारा – ऐतखाऊ
• स्वतः संपादन केलेली – स्वार्जित,स्वसंपादित
• स्वतःच लिहिलेले स्वतःचे चरित्र – आत्मवृत
• स्वतःची बुद्धी न वापरता सांगितले तेवढेच काम करणारा – सांगकाम्या
• स्वतःच्या फायद्याचे पाहणारा – अप्पलपोटा
• स्वतःच्याच फायद्याचा विचार करणारा – स्वार्थी
• स्वतःबद्दल अभिमान असलेला – स्वाभिमानी
• स्वतःबद्दल अभिमान नसलेला – स्वाभिमानशून्य
• स्वदेशाचा अभिमान असणारा – स्वदेशाभिमानी
• स्वर्गातील इंद्राची बाग – नंदनवन
• हत्तीला काबूत ठेवणारा – माहूत
• .हत्तीला वश करण्याचे साधन – अंकुश
• हरिणासारखे डोळे असणारी – मृगाक्षी,हरिणाक्षी,मृगनयना
• हळूहळू घडून येणारा बदल – उत्क्रांती
• हिंडून करायचा पहारा – गस्त
• हिमालयापासून कन्याकुमारीपर्यंत – आसेतुहिमाचल 

• होडी चालवणारा – नावाडी,नाखवा,नाविक
•      स्वतःचा  अजिबात अभिमान नसलेला  स्वाभिमान शून्य
• दुसऱ्याच्या हिताची काळजी करणारे -हितचिंतक