समानार्थी शब्द

 आई – माउली ,जननी , माता , जन्मदाती , माय, 

अहंकार – घमेंड , गर्व

अपाय ,इजा

अचल – स्थिर ,शांत ,पर्वत

अवचित – एकदम

अमृत – पियुष, सुधा, संजीवनी

आख्यायिक – लोककथा ,दंतकथा

अग्नी – आग ,अनल ,पावक

अरण्य – रान ,वन ,कानन ,विपिन ,जंगल

अविरत – सतत ,अखंड

अचपळ – खोडकर ,चंचल

अपराध – गुन्हा

अभिनेता – नट

अत्याचार – अन्याय ,जुलूम

अनाथ – निराधार ,पोरका

ओढाळ – उनाड ,भटका

अंतरीक्ष – अवकाश

आनंद – हर्ष ,मोद ,तोष ,संतोष ,आमोद

आपत्ती – संकट

आज्ञा – आदेश ,हुकुम

अंगार – निखारा

अंत – शेवट ,अखेर

अंधार – तिमिर ,काळोख ,तम

आसक्ती – लोभ ,हव्यास

आस – इच्छा ,मनीषा

आयुष्य – जीवन

आकाश – नभ ,गगन ,अंबर ,आभाळ

आरसा – दर्पण

आसन – बैठकअनल = अग्नी, विस्तव: पावक, वन्ही 
अभिनय = हावभाव, अंगविक्षेप
अभिनेता = नट
अभियान = मोहीम
अमित = असंख्य, अगणित, अपार
अमृत = सुधा, पीयूष, अपार
अरण्य = रान, कानन, वन, विपीन
अर्जुन = पार्थ, धनंजय, फाल्गुन
अश्व = घोडा, हय, तुरग, वारू, वाजी
अही = सर्प, साप, भुजंग, व्याल
आई = माता, जननी, माय, जन्मदा
घर = सदन, भवन, गृह, गेह, आलंय
घास = कवळ, ग्रास,
चंद्र = इंदु, शशी, विधू, सोम, हिमांशू
गर्व = अहंकार, ताण
गणपती = गजानन, लंबोदर
गौरव = अभिनंदन, सन्मान
चांदणे = चंद्रिका, कौमुदी, ज्योत्स्ना
जमीन = भु, भूमी, भुई, धरा
जरब = दरारा, दहशत, वचक, धाक
झाड = वृक्ष, तरु, पादक, दृम, रुख
डोके = शीर, मस्तक, मुर्धा, शीर्ष
डोळा = नयन, लोचन, नेत्र, अक्ष
डौल = दिमाख, ऐट, रुबाब
ढग = जलद, अंबुद, पयोधर, पयोद
ढेकूण = मुतकून, खटमल
तलवार = खडग, समशेर
तलाव = तटाक, तडाग, कासार
तोंड = वदन, आणण, मुख, तुंड
दिवस = वार, वासर, दिन, अह
देऊळ = मंदिर, राऊळ, देवालय
देव = सूर, ईश्वर, अमर, ईश
देह = शरीर, तनु, तन, काया
नवरा = पती, वल्लभ
आकाश = गगन, अंबर, व्योम, नभ, तारांगण, अंतरिक्ष, ख, अंतराळ, आभाळ
आठवण = स्मरण, स्मृती
आनंद = मोद, तोष, प्रमोद, हर्ष, संतोष
आवाहन = विनंती
आश्चर्य = नवल, विस्मय, अचंबा
आहार = भोजन, खाद्य
इंद्र = देवेंद्र, नाकेश, शक्र, सुरेंद्र, पुरंदर, वज्रपाणी, वासव, सहस्रक्ष
उदरनिर्वाह = चरितार्थ
ऋषी = मुनी, साधू
कपाळ = निढळ, भाल, ललाट, निटील
कमळ = अंबुज, पंकज, नीरज, राजीव, नलिनी, अब्ज, सरोज
कावळा = वायस, एकाक्ष, काक
काळजी = चिंता, फिकीर, विवंचना
काळोख = अंधार, तिमिर, तम
किरण = कर, अंशु, रश्मी
गणपती = गजानन, वक्रतुंड, लंबोदर, गजमुख, विघनहर्ता, विनायक, विकट, हेरंब, गणेश, विग्नेश, गौरीनंदन, गौरीसुत, गौरीनंदन, गौरीसुत, व्यंकटेश
गरज = जरुरी, आवश्यकता, निकड
गर्व = अहंकार, ताठा
गौरव = अभिनंदन, सन्मान
दूध = दुग्ध, पय, क्षीर
देऊळ = मंदिर, राऊळ, देवालय
देव = सूर, ईश्वर, अमर, निर्जर, परमेश्वर, ईश
देह = शरीर, तनु, तन, काया, वपु
दैत्य = राक्षस, दानव, असुर
धन = संपत्ती, द्रव्य, संपदा, दौलत
धनुष्य = चाप, कोदंड, कमठा, धनु, कारमुक
नदी = सरिता, टटीनी, तरंगिनी
नमस्कार = वंदन, नमन, प्रणिपात, अभिवादन
नवरा = पती, वल्लभ, भ्रतार, धव, कांत
नोकर = चाकर, सेवक, दास
पत्नी = भार्या, बायको, कलत्र, अर्धांगी, कांता, दारा, जाया
पराक्रम = शौर्य, प्रताप, विक्रम, बहादूरी
पर्वत = अचल, नग, अद्री, शैल, गिरी
पक्षी = खग, विहग, विहंग, अंडज, द्विज, पाखरू
पाणी = जल, अंबु, पय, निर, तोय, उदक, जीवन, सलील, वारी
पान = पल्लव, पर्ण, पत्र
पाय = पद, पाद, चरण
पुढारी = नेता, नायक, अग्रणी
पुरुष = नर, मर्द
पृथ्वी = धरती, धरणी, वसुंधरा, धरित्री, भु, भूमी, धरा, मही, क्षमा, रसा
पोपट = शुक्र, राघू, रावा
प्रघात = चाल, पद्धत, रीत, रिवाज
प्रवीण = निपुण, कुशल, हुशार, पटू, तरबेज, निषणात
प्रसिद्ध = प्रख्यात, नामांकित, ख्यातनाम, विख्यात
प्रासाद = वाडा, मंदीर
प्रेम = प्रीती, लोभ, अनुराग
फुल = पुष्प, सुमन, कुसुम, सुम
बळ = शक्ती, जोर, सामर्थ्य, ताकद
बाग = बगीचा, उद्यान, उपवन
बाण = शर, तिर, सायक
बाप = पिता, वडील, तात, जनक, जन्मदाता
बिकट = कठीण, अवघड
ब्रम्हदेव = ब्रम्हा, चतुरानन, कमलसन, विरंची, विधी, प्रजापति
ब्राम्हण = द्विज, विप्र
बेडूक = मंडुक, दरदुर
भरभराट = उत्कर्ष, प्रगती, समृद्धी
भाऊ = भ्राता, बंधू, सहोदर
भांडण = तंटा, कलह, झगडा, कज्जा
भुंगा = भ्रमर, अली, मधूप, मिलिंद, मधुकर, भृंग
महा = महान, मोठा
माणूस = मनुष्य, मनुज, मानव
मासा = मिन, मत्स्य
मित्र = स्नेही, सखा, दोस्त, सोबती, सवंगडी
मुनी = ऋषी, साधू
मुलगा = सूत, तनय, आत्मज, तनुज, पुत्र, नंदन
मुलगी = सुता, तनया, तनुजा, कन्या, आत्मजा, दुहीता, नंदिनी
यज्ञ = मख, याग, होम
युद्ध = लढाई, संगर, झुंज, संग्राम, समर, रण
रस्ता = मार्ग, पथ, वाट, पंथ
राग = संताप, क्रोध, त्वेष, रोष, कोप
राजा = भूपती, भूप, नृप, नरेश, नरेंद्र, भूपाल, नृपती, राय, लोकपाल, भूमिपाल, पृथ्वी, पती, प्रजापति, भुपेंद्र
रात्र = रजनी, यामिनी, निशा
लघुता = लहान, कमीपणा
लक्ष्मी = श्री, रमा, कमला, इंदिरा, पद्मा, वैष्णवी
वल्लरी = वेल, लता
वस्त्र = वसना, अंबर, पट
वाघ = व्याघ्र, शार्दूल
वानर = मर्कट, कपी, शाखामृग
वानगी = उदाहरन, दाखला
वारा = भवन, अनिल, मारुत, समीर, वायू, वात, समीकरण
विहार = क्रीडा, सहल, भ्रमण
विष्णू = श्रीपती, रमापती, रमेश, चक्रापानी, अच्युत, केशव, नारायण, माधव, गोविंदा, मधुसूदन, त्रिविक्रम, पुरोषोत्तम, वासुदेव, ऋषिकेश, पदमनाभ, पितांबर, शेषशायी
वीज = चपला, तडीत, बिजली, विद्युत, सौदामिनी, विद्युलता
वेदना = यातना, कळ, दुःख, व्यथा, शूळ
शंकर = महेश, त्र्यंबक, रुद्र, भालचंद्र, चंद्रशेखर, पार्वतीश, महादेव, सदाशिव, कैलासनाथ, महेश्वर, नीलकंठ, शिव, सांब, दिगंबर, त्रिनेत्र
शक्ती = ताकद, जोम, जोर, सामर्थ्य
शेष = अनंत, वासुकी
शेतकरी = कृषक, कृषिवल
सकल = समस्त, सर्व, अखिल, निखिल, सगळा
समुद्र = सागर, उद्दी, सिंधू, अर्णव, अंबुध्दी, पयोधी, जलधी, वारीराशी, रत्नाकर
साप = सर्प, उरग
संघर्ष = कलह, झगडा, टक्कर, भांडण
संसर्ग = संपर्क , संबंध, सहवास
संहार = नाश, विध्वंस, विनाश, सर्वनाश
सह्याद्री = सह्यपर्वत, सह्याचल, सह्यागिरी
सिंह = केसरी, पंचानन, मृगेंद्र, मृगराज, वनराज
सीमा = मर्यादा, हद्द
स्त्री = अबला, महिला, ललना, वनीता, नारी, अंगना, कामिनी
सुंदर = सुरेख, रम्य, रमणीय, ललित, मनोहर, अभिराम
सुरुवात = आदी, आरंभ, प्रारंभ
सूर्य = रवी, भास्कर, मित्र, आदित्य, सविता, अर्क, भानू, चंडांशु, दिनकर, दिनमनी, प्रभाकर, दिवाकर, सहस्त्रकर, सहस्त्ररश्मी, मार्तंड, वासरमनी
सेनापती = सेनानी, सेनानायक
सोने = सुवर्ण, कनक, कांचन, हिरण्य, हेम
हत्ती = गज, कुंजर, वारण, नाग
हरीण = मृग, कुरंग, सारंग
हात = हस्त, कर, पाणी, भुज, बाहू
ह्दय = अंतःकरण, अंतर
होडी = नाव, नौका, तर
क्षेम = कल्याण, हित, कुशल
ज्ञाता = सुज्ञ, शहाणा, जाणणारा, तज्ज्ञ, ज्ञानी
अपराध = गुन्हा
अग्नी = आग, अनल, पावक, विस्तव
अत्याचार = अन्याय, जुलूम
अचल = स्थिर, शांत, पर्वत
अपाय = त्रास, इजा
अमृत = पियुष, सुधा, संजीवनी
अवचित = एकदम, अचानक
आई = माता, जननी, माऊली, माय, मातोश्री, जन्मदात्री
आरसा = दर्पण
आकाश = गगन, नभ, अंबर, व्योम, ख, आभाळ
आयुष्य = जीवन
आनंद = हर्ष, मोद, तोष, आमोद
आश्चर्य = नवल, अचंबा
अंतरिक्ष = अवकाश
इहलोक = मृत्यूलोक
इशारा = सूचना, खून
इंद्र = सुरेंद्र, देवेंद्र
उणीव = कमतरता, न्यून, न्यूनता
उपवन = बगीचा, बाग, उद्यान, वाटिका
उदर = पोट
कष्ट = मेहनत
करमणूक = मनोरंजन
कट = कारस्थान
कटी = कंबर
कठोर = निर्दय
कनक = सोने, कांचन, हेम
कमळ = पंकज, अंबुज, राजीव, पुष्कर, पदम, सरोज, कुमुदिनी
कपाळ = ललाट, भाल, मस्तक
काठ = तिर, किनारा, तट
कान = कर्ण, श्रवण, श्रोत्र
कावळा = काक, एकाक्ष, वायस
काष्ठ = लाकूड
किल्ला = गड, तट, दुर्ग
किमया = जादू, चमत्कार
कुटी = झोपडी
कृपण = कंजूष, चिकू
कृश = हडकूळा
खडक = दगड, पाषाण
गवई = गायक
ग्रंथ = पुस्तक
गनीम = शत्रू, अरी
गणपती = गजानन, लंबोधर, विनायक, एकदंत, गौरीसुत, प्रथमेश, गणनायक, गणराज, अमेय, गजवंदन, गौरीनंदन, विघनहर्ता
गरुड = खगेंद्र, द्विजराज, वैनतेय
गृहिणी = घरधनिन
गाणे = गीत
गाय = धेनु, गो, गोमाता
गोष्ट = कथा, कहाणी
गौरव = सत्कार
गंध = वास, परिमळ
घर = सदन, गृह, निवास, भवन, गेह, आलय, निकेतन
घोडा = हय, तुरग, वारू
चेहरा = तोंड, मुख, वदन
छंद = नाद, आवड
छिद्र = भोक
जरा = म्हातारपण
जयघोष = जयजयकार
जिन्नस = पदार्थ
जिव्हाळा = माया, प्रेम, ममता
जीर्ण = जुने
ज्येष्ठ = मोठा, वरिष्ठ
झाड = वृक्ष, तरु
झुंबड = गर्दी, रीघ, थवा
झुंज = लढा, संग्राम, संघर्ष
झेंडा = ध्वज, निशाण, पताका
झोका = हिंदोळा
टंचाई = कमतरता
ठसा = खुण
ठग = लुटारू
ठक = लबाड
ठेकेदार = कंत्रादार, मक्तेदार
डोके = मस्तक, शीर, माथा
तरुण = जवान, युवक
तरु = वृक्ष, झाड
तारे = तारका, चांदण्या, नक्षत्रे
तारू = जहाज, गलबत
तिमिर = अंधार, काळोख
तृषा = तहान, लालसा
तृण = गवत
तुरुंग = कारागृह, कैदखाना, बंदीखाना
थंड = शीत, गार, शीतल
थवा = समुदाय, घोळका, गट, चमू, जमाव
दंत = दात
दंडवत = नमस्कार
दास = चाकर, नोकर
दारा = बायको, पत्नी
दानव = राक्षस, दैत्य, असुर
दागिना = अलंकार, भूषण
दिन = दिवस
दीन = गरीब
दुजा = दुसरा
दुनिया = जग
दुर्दशा = दुरवस्था दु : स्थिती
दुर्धर = कठीण, गहन
देव = सूर, ईश्वर, ईश, परमेश
दैन्य = दारिद्र्य
धरती = धरणी, पृथ्वी, वसुंधरा, वसुधा, मही, भूमी, क्षोणी, धरित्री, अवनी, रसा
धवल = पांढरे, शुभ्र
धनुष्य = चाप, कोदंड, धनु, तीरकमठा
धन = पैसा, संपत्ती, द्रव्य, वित्त, संपदा
नगर = शहर, पूर, पुरी
नजराणा = भेट, उपहार
नवनीत = लोणी
नदी = सरिता, तटिनी, जीवनदायिनी
नृप = राजा, भूप, भूपती, भूपाळ, नरेश, महिपती
नाथ = धनी, स्वामी
नारळ = श्रीफळ, नारियल
निर्जन = ओसाड
निरझर = झरा
निर्मळ = स्वच्छ
नीच = तुच्छ, अधम, चांडाळ
नेता = नायक, पुढारी
नौदल = आरमार
पशु = प्राणी, जनावर, श्वापद
पती = नवरा, भ्रतार
पर्वत = नग, अद्री, गिरी, अचल, शैल
परिमल = सुवास, सुगंध
पाणी = जल, पय, उदक, वारी, निर, सलील, जीवन
पारंगत = निपुण, तरबेज
पान = पर्ण, पत्र, पल्लव
पोपट = राघू, रावा, शुक्र, किर
पंक = चिखल
पंक्ती = रांग, ओळ, पंगत
पंडित = शास्त्री, विदवान, बुद्धिमान
प्रकाश = उजेड, तेज
प्रजा = लोक, रयत, जनता
प्रपंच = संसार
प्रतीक = चिन्ह, खूण
प्रताप = पराक्रम, शौर्य
प्राचीन = पूर्वीचा, पुरातन, जुनाट
प्रात : काळ = सकाळ, उषा, पहाट
प्रेम = माया, लोभ, स्नेह
फुल = पुष्प, सुमन, कुसुम, सुम
बहर = हंगाम, सुगी
बक = बगळा
बाप = वडील, पिता, जनक, जन्मदाता, तात
बांधेसूद = रेखीव, सुडौल
बेढव = बेडौल
बैल = वृषभ, पोळ, खोड
बंधन = निर्बंध, मर्यादा
बंधु = भाऊ, भ्राता
ब्रीद = बाणा, प्रतीक्षा
भगिनी = बहीण
भरवसा = विश्वास, खात्री
भार = ओझे
भान = शुद्ध, जागृती
भाऊबंद = नातेवाईक, आप्त, सगेसोयरे
भुंगा = भ्रमर, भृंग, अली, मिलिंद
भु = जमीन, धरा, भूमी, धरणी, धरित्री
भेद = फरक, भिन्नता
भेकड = भित्रा, भ्याड, भिरु
महिमा = थोरवी, मोठेपणा, महात्म्य
मनसुबा = बेत, विचार
मकरंद = मध
मलूल = निस्तेज
मंदिर = देऊळ, देवालय
मयूर = मोर
मत्सर = द्वेष, असूया
मार्ग = रस्ता, वाट, पथ, सडक
मानव = मनुष्य, माणूस, नर, मनुज
मित्र = दोस्त, सवंगडी, साथीदार, सोबती, स्नेही
मुलामा = लेप
मुलगा = सूत, पुत्र, तनय, नंदन, लेक, तोक
मुलगी = तनया, दुहीता, कन्या, तनुजा, लेक, सुता, पुत्री, आत्मजा
मूषक = उंदीर
मेष = मेंढा
मोहिनी = भुरळ
मौज = मजा, गंमत
मंगळ = पवित्र
याचक = भिकारी
यातना = दुःख , वेदना
यान = अंतराळवाहन
युवती = तरुणी
रात्र = रजनी, यामिनी, निशा, रात
रुक्ष = कोरडे, निरस
रोष = राग
रंक = गरीब
लढा = लढाई, संघर्ष
लाज = शरम, भीड
लाडका = आवडता
लावण्य = सौंदर्य
वर = नवरा, पती, भ्रतार
वंदन = नमस्कार, प्रणाम, नमन, अभिवादन, प्रणिपात
वर्षा = पाऊस, पावसाळा
वचक = धाक, दरारा
वत्स्य = वासरु, बालक
वारा = वायू, वात , अनिल, मरुत, पवन, समीर
वासना = इच्छा
वाली = रक्षणकर्ता, कैवारी
वायदा = करार
विलंब = उशीर
विमल = निष्कलंक, निर्मळ
विवंचना = काळजी, चिंता
विद्रुप = कुरूप
विनय = नम्रता
विस्तृत = विशाल, विस्तीर्ण
विस्मय = आश्चर्य, नवल
विलग = सुटे, अलग
विषण = खिन्न, कष्टी
वीज = चपला, चंचला, तडीता, बिजली, सौदामिनी, विद्युत, विद्युलता
वेष = पोशाख
व्यथा = दुःख
व्रण = खूण, क्षत
व्याकुळ = दुःखी, कासाविस
शव = प्रेत
शक्ती = बळ, जोर, ताकद, सामर्थ्य, ऊर्जा
शर = बाण, तिर, सायक
शत्रू = अरी, रिपू, वैरी
शेज = बिछाना, अंथरूण, शय्या
शिकारी = पारधी
शिक्षक = गुरुजी, गुरू, मास्तर
शीघ्र = जलद
शीण = थकवा
शिकस्त = पराकाष्ठा
सज्जन = संत
समाधान = आनंद, संतोष
समुद्र = सागर, सिंधू, रत्नाकर, जलधी, पयोधी, जलनिधी
समय = वेळ
साप = सर्प, भुजंग, अहि
संहार = नाश, विनाश, सर्वनाश, विध्वंस
स्वच्छ = नीट, निर्मळ, साफ
स्तुती = प्रशंसा, कौतुक
साधू = संन्यासी
साथ = सोबत, संगत
सुगम = सुलभ, सोपा, सुकर
सुंदर = सुरेख, छान, देखणे
सीमा = वेस, मर्यादा, शिव
सेवक = दास, नौकर
सैन्य = फौज, दल
संघ = गट, चमू, समूह
संशोधक = शास्त्रज्ञ
संदेश = निरोप
संकल्प = बेत, मनसुबा
स्वामी = मालक
स्वेद = घाम, घर्म
सूर्य = रवी, भास्कर, भानू, आदित्य, दिनकर, दिनमनी, सविता, वासरमनी, मार्तंड, मित्र
संग्राम = युद्ध, समर, संगर, लढाई
संशय = शंका
सिंह = वनराज, केसरी, मृगेंद्र
स्त्री = महिला, वनिता, ललना, कामिनी
हताश = निराश
हरीण = मृग, सारंग, कुरंग
हत्ती = गज, कुंजर
हात = कर, हस्त, पाणी, भुजा, बाहू
हिम = बर्फ
हिंमत = धैर्य, धाडस
हुशार = चतुर, चाणाक्ष
होडी = नाव, नौका, तर
क्षत = जखम, व्रण, इजा
क्षमा = माफी
क्षय = झीज, ऱ्हास
क्षीण = अशक्त
क्षीर = दूध
क्षुधा = भूक
क्षेम = कल्याण, हित, कुशल
क्षोभ = क्रोध
अगत्य = आस्था
अग्रज = आधी जन्मलेला
अग्रपूजा = पहिली पूजा
अग्र = टोक
अकल्पित = एकाएकी घडणारे
आकालीन = अयोग्य वेळचे
अखंडित = सतत चालणारे
अगम्य = न समजू शकणारे
अंडज = पक्षी
अधर = ओठ, ओष्ट
अध्ययन = शिकणे
अध्यापन = शिकवणे
अंतिम = शेवटचे
अनुग्रह = कृपा
अनुज = नंतर जन्मलेला
अनरुत = खोटे
अतिथी = पाहुणा
अभ्युदय = भरभराट
अवतरण = खाली येणे
अधनय्य = अजाण
अस्थीपंजर = हाडांचा सापळा
अहंकार = गर्व
अहर्निश = रात्रंदिवस
अक्षय = नाश न पावणारे
आगमन = येणे
आगामी = येणारे
आयुध = शस्त्र
आराधना = प्रार्थना
आरोहण = वर चढणे
आला = निरबंध
इडपीडा = सर्व प्रकारचा त्रास
इतराजी = गैरमर्जी
इशारा = सूचना
इष्ट = इच्छित
उत्सव = समारंभ
उद्यम = उद्योग
उपजत = जन्मापासून
उपद्व्याप =नखटाटोप
उद्युक्त = तयार
उपासक=भक्ती करणारा
उपासना = भक्ती
उपांत्य = शेवटच्याच्या आधीचा
उपेक्षा = दुर्लक्ष
उबग = वीट
उसंत = विश्रांती
एकाग्रता = एकातानता
एकमेव = एकच एक
एतद्देशीय = या देशाचा
ओज = तेजस्वीपणा
ओनामा = सुरूवात
ओतप्रोत = सर्व बाजूंनी पूर्ण
औपचारिक = शिष्टाचार म्हणून केलेले कार्य
कटी = कंबर
कटु = कडू
कणव = दया
कर्मठ = अतिशय धर्मशील
कलंक = डाग
कल्पतरू = इच्छित गोष्ट देणारा वृक्ष
कावडीचुंबक = अतिशय कंजूस
कशिदा = भरतकाम
कसब = कौशल्य
कवळ = घास
काक = कावळा
कामधेनू = इच्छित वस्तू देणारी गाय
कामना = इच्छा
कारा = तुरंत
काष्ठ = लाकूड
किंकर = दास
किमया = जादू
कुकर्म = वाईट काम
कुटीर,कुटी = झोपडी
कुरबुर = कुरकुर
कुशल = पटाईत, क्षेम
कुमक = मदत
कुठार = कुऱ्हाड
कूजन = पक्षाचे गाणे
कूर्म = कासव
कंनडुक = चेंडू
खडग = तलवार
गवाक्ष = खिडकी
गहन = कळण्यास कठीण
गूढ = गुप्त गोष्ट
ग्रस्त = त्रासलेला
ग्राम = गाव
गो = गाय, धेनु
गोधूम = गहू
घनिष्ठ = दाट, अगदी जवळचे
धर्म = घाम
घवघवीत = भरपूर
चारू = मोहक
चेतना = जीवनशक्ती
चौपदरी = झोळी
चौफेर = चार बाजूंना
चौर्य = चोरी
छडा = तपास
छात्र = विद्यार्थी
जर्जर = क्षीन झालेला
जरा = म्हातारपण
जरब = दरारा
जामात = जावई
जिज्ञासू = जाणण्यासाठी उत्सुक
ज्येष्ठ = मोठा
ज्वर = ताप
जान्हवी = गंगा नदी
तकदीर = दैव
तमा = पर्वा,फिकीर
ताम्र = तांबे
तृण = गवत
तृष्णा = तहान
तृशीत = तहानलेला
त्रागा = डोक्यात राख घालणे
त्राता = रक्षण कारनारा
त्रिभुवन = तिन्ही लोक
ददात = उणीव
दर्पण = आरसा
दंभ = ढोंग
दारा = पत्नी
दाहक = जाळणारा
दाम्पत्य = जोडपे,पतिपत्नी
दुर्ग = किल्ला
दुर्दशा = वाईट स्थिती
दुर्धर = कठीण
दुर्भिक्ष्य = कमतरता
दुर्मीळ = मिळवण्यासाठी कठीण
देवाणघेवाण = देणेघेणे
दैन्यावस्था = वाईट स्थिती
धवल = पांढरे
धनु = धनुष्य
धी = बुद्धी
नर्तिका = नाचणारी
नामी = सुंदर
निर्जन = ओसाड
निर्झर = झरा
निगा = काळजी
निरभ्र = ढग नसलेले
निंद्य = निंदा करण्यालायक
पर = पीस,परका
परार्थ = दुसऱ्यासाठी
पेय = पाणी, दूध
पल्लव = पालवि,कोवळे पान
प्रकाश = उजेड
प्रबंध = व्यवस्था
प्राची = पूर्व दिशा
प्राचीन = पूर्वीच्या काळातील
पारंगत = निपुण
पीत = पिवळा
पियुष = अमृत
भूजंग = सर्प
मज्जाव = निर्बंध
माती = बुद्धी
मनोरथ = मनातील इच्छा
मेरू = ऐका पर्वताचे नाव
यती = सन्यासी
युती = संयोग
यातायात = त्रास
योग = संधी
रथी = योद्धा
रिता = रिकामा
लालसा = इच्छा
लावन्य = सौंदर्य
लोकोत्तर = श्रेष्ठ
लोह = लोखंड
क्षुधा = भूक
क्षीरसागर = दुधाचा समुद्र
क्षीण = अशक्त
क्षणभंगुर = थोडा काळ टिकणारे
हताश = निराश
हरित = हिरवे
हाट = बाजार
हिम = बर्फ
वाशीम = संशय
वापिका = विहीर
वाली = रक्षण करनारा
विषाद = खेद
विश्राम = विश्रांती
विवेक = सारासार विचार
वैध = कायदेशीर
वंचना = फसवणूक
व्यथा = दु:ख
व्यय = खर्च
शत = शंभर
शर = बाण
शीत = थंड
सदाचार = चांगले आचरण
सुरेल = गोड
सुलक्षण = चांगले लक्षण
सुविद्य = चांगला शिकलेला
सूर = श्रवनिय आवाज
सुकाळ = विपुलता
सुचिन्ह = चांगले चिन्ह
संकल्प = बेत
साम्य = सारखेपणा
सिद्ध = तयार
स्वेच्छा = स्वतः ची इच्छा
रस्ता = वाट
हाक = साद
ऐट = रुबाब
शाळा = विद्यालय
ढग = मेघ
पक्षी = पाखरु
ऊन = सूर्यप्रकाश
रान = वन
आभाळ = आकाश
डोंगर = पर्वत
झोका = झुला
धरणी = धरती
जीव = प्राण
आस = ओढ
दिवस = दिन
डोळा = नयन
बरकत = भरभराट
मोरणी = लांडोर
पाणी = जल
करूना = दया
दिन = गरीब
स्फूर्ती = प्रेरणा
शक्ती = जोर
चक्र = चाक
वाणी = भाषा,बोल
मानव = माणूस
जंगल = रान
झाड = वृक्ष
लांब = दूर
नृत्य = नाच
लढा = संघर्ष
कारागृह = तुरुंग
आंदोलन = चळवळ
शाहिद = हुतात्मा