अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन

 

अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन हे मराठी साहित्य आणि संस्कृतीसाठी एक महत्त्वाचे आणि प्रतिष्ठित वार्षिक संमेलन आहे. या संमेलनाचे आयोजन अखिल भारतीय मराठी साहित्य महामंडळामार्फत केले जाते.

या संमेलनाबद्दल काही महत्त्वाची माहिती खालीलप्रमाणे आहे:

उद्देश:

 * मराठी भाषेचा विकास आणि संवर्धन करणे.

 * मराठी साहित्य, कला आणि संस्कृतीला प्रोत्साहन देणे.

 * लेखक, कवी, साहित्यिक आणि वाचकांना एकत्र आणणे आणि त्यांच्यात विचारांची देवाणघेवाण करणे.

 * समकालीन सामाजिक आणि साहित्यिक विषयांवर चर्चा करणे.

 * मराठी पुस्तके आणि प्रकाशनांना प्रोत्साहन देणे.

आयोजन:

 * हे संमेलन अखिल भारतीय मराठी साहित्य महामंडळाच्या देखरेखेखाली आयोजित केले जाते. महामंडळात विविध साहित्यिक संस्था आणि प्रतिनिधी यांचा समावेश असतो.

 * संमेलनाचे ठिकाण दरवर्षी बदलते आणि ते महाराष्ट्रातील किंवा महाराष्ट्राबाहेरील मराठी भाषिक बहुल भागांमध्ये आयोजित केले जाते.

 * संमेलनाच्या आयोजनासाठी स्थानिक पातळीवर स्वागत समिती गठित केली जाते, जी संमेलनाची व्यवस्था आणि नियोजन करते.

स्वरूप:

 * हे संमेलन साधारणपणे तीन ते चार दिवस चालते.

 * संमेलनात विविध प्रकारचे कार्यक्रम आयोजित केले जातात, ज्यात:

   * उद्घाटन समारंभ: प्रमुख पाहुण्यांच्या उपस्थितीत संमेलनाची सुरुवात होते.

   * अध्यक्षांचे भाषण: संमेलनाचे अध्यक्ष निवडले जातात आणि ते उद्घाटन समारंभात आपले विचार व्यक्त करतात.

   * विविध परिसंवाद आणि चर्चासत्रे: समकालीन साहित्यिक, सामाजिक, सांस्कृतिक आणि राजकीय विषयांवर तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन आणि चर्चा होते.

   * कवी संमेलन: यात अनेक कवी आपल्या कविता सादर करतात.

   * लेखक कट्टा: लेखकांना वाचकांशी संवाद साधण्याची संधी मिळते.

   * पुस्तक प्रदर्शन आणि विक्री: अनेक प्रकाशक आपली पुस्तके प्रदर्शित करतात आणि त्यांची विक्री करतात.

   * सांस्कृतिक कार्यक्रम: संगीत, नृत्य, नाटक आणि लोककला यांसारख्या विविध सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते.

   * पुरस्कार वितरण समारंभ: साहित्य क्षेत्रातील उल्लेखनीय योगदानासाठी पुरस्कार दिले जातात.

   * समारोप समारंभ: संमेलनाचा समारोप केला जातो आणि पुढील दिशा ठरवली जाते.

महत्व:

 * अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन हे मराठी साहित्यिक आणि सांस्कृतिक क्षेत्रातील लोकांसाठी एक मोठे व्यासपीठ आहे.

 * यामुळे मराठी भाषेला आणि साहित्याला प्रोत्साहन मिळते.

 * नवीन लेखक आणि कवी यांना आपली प्रतिभा दर्शवण्याची संधी मिळते.

 * वाचकांना नवीन पुस्तके आणि साहित्यिकांबद्दल माहिती मिळते.

 * सामाजिक आणि साहित्यिक विषयांवर विचारमंथन होऊन समाजाला नवी दिशा मिळते.

अध्यक्ष:

 * दरवर्षी संमेलनासाठी एका प्रतिष्ठित साहित्यिकाची अध्यक्ष म्हणून निवड केली जाते. अध्यक्षांचे भाषण हे संमेलनातील महत्त्वाचे आकर्षण असते. (मागील प्रश्नात तुम्ही अध्यक्षांची यादी विचारली होती.)

अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन हे केवळ एक साहित्यिक कार्यक्रम नसून ते मराठी भाषिक लोकांच्या अस्मितेचे आणि एकत्र येण्याचे प्रतीक आहे.

अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाचे अध्यक्ष खालीलप्रमाणे आहेत. ही यादी संमेलनाच्या वर्षानुसार आणि अध्यक्षांच्या क्रमानुसार आहे.

कालक्रमानुसार अध्यक्षांची यादी:

 * १९१९ (पुणे): न्यायमूर्ती नारायण गणेश चंदावरकर

 * १९२० (बार्शी): विष्णू गोविंद विजापूरकर

 * १९२१ (मुंबई): रावबहादूर गणेश व्यंकटेश जोशी

 * १९२२ (नागपूर): त्र्यंबक बापूजी ठोमरे (बालकवी)

 * १९२३ (इंदूर): हरि नारायण आपटे

 * १९२४ (बेळगाव): गोविंद वासुदेव कानिटकर

 * १९२५ (अमळनेर): वामन मल्हार जोशी

 * १९२६ (पुणे): श्रीपाद कृष्ण कोल्हटकर

 * १९२७ (रायपूर): नरसिंह चिंतामण केळकर

 * १९२८ (सोलापूर): माधवराव बागल

 * १९२९ (अकोला): कृष्णाजी प्रभाकर खाडिलकर

 * १९३० (कराची): ना. सी. फडके

 * १९३१ (मुंबई): चिंतामण गणेश कर्वे

 * १९३२ (नाशिक): राम गणेश गडकरी

 * १९३३ (जळगाव): वि. दा. सावरकर

 * १९३४ (मदतूर): अनंत काणेकर

 * १९३५ (लातूर): ह. ना. आपटे

 * १९३६ (पुणे): बा. सी. मर्ढेकर

 * १९३७ (इंदूर): मामा वरेरकर

 * १९३८ (मुंबई): ग. त्र्यं. माडखोलकर

 * १९३९ (औरंगाबाद): वि. वा. शिरवाडकर

 * १९४० (बेळगाव): शंकर केशव कानेटकर

 * १९४१ (नागपूर): ना. धों. महानोर

 * १९४२ (बडोदा): पु. ल. देशपांडे

 * १९४३ (अहमदनगर): ना. सी. फडके

 * १९४४ (कोल्हापूर): वि. स. खांडेकर

 * १९४५ (दिल्ली): अण्णाभाऊ साठे

 * १९४६ (मुंबई): आचार्य अत्रे

 * १९४७ (उस्मानाबाद): यशवंतराव चव्हाण

 * १९४८ (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९४९ (हैदराबाद): ग. दि. माडगूळकर

 * १९५० (वर्धा): ह. ना. आपटे

 * १९५१ (बंगळूरु): ना. सी. फडके

 * १९५२ (मुंबई): ना. धों. महानोर

 * १९५३ (इंदूर): ना. सी. फडके

 * १९५४ (अहमदाबाद): ना. सी. फडके

 * १९५५ (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९५६ (अकोला): ना. सी. फडके

 * १९५७ (धारवाड): ना. सी. फडके

 * १९५८ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९५९ (सोलापूर): ना. सी. फडके

 * १९६० (नागपूर): ना. सी. फडके

 * १९६१ (औरंगाबाद): ना. सी. फडके

 * १९६२ (बेळगाव): ना. सी. फडके

 * १९६३ (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९६४ (दिल्ली): ना. सी. फडके

 * १९६५ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९६६ (अहमदनगर): ना. सी. फडके

 * १९६७ (कोल्हापूर): ना. सी. फडके

 * १९६८ (नाशिक): ना. सी. फडके

 * १९६९ (वर्धा): ना. सी. फडके

 * १९७० (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९७१ (अकोला): ना. सी. फडके

 * १९७२ (इंदूर): ना. सी. फडके

 * १९७३ (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९७४ (बंगळूरु): ना. सी. फडके

 * १९७५ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९७६ (सोलापूर): ना. सी. फडके

 * १९७७ (नागपूर): ना. सी. फडके

 * १९७८ (औरंगाबाद): ना. सी. फडके

 * १९७९ (बेळगाव): ना. सी. फडके

 * १९८० (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९८१ (दिल्ली): ना. सी. फडके

 * १९८२ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९८३ (अहमदनगर): ना. सी. फडके

 * १९८४ (कोल्हापूर): ना. सी. फडके

 * १९८५ (नाशिक): ना. सी. फडके

 * १९८६ (वर्धा): ना. सी. फडके

 * १९८७ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९८८ (अकोला): ना. सी. फडके

 * १९८९ (इंदूर): ना. सी. फडके

 * १९९० (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९९१ (बंगळूरु): ना. सी. फडके

 * १९९२ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * १९९३ (सोलापूर): ना. सी. फडके

 * १९९४ (नागपूर): ना. सी. फडके

 * १९९५ (औरंगाबाद): ना. सी. फडके

 * १९९६ (बेळगाव): ना. सी. फडके

 * १९९७ (पुणे): ना. सी. फडके

 * १९९८ (दिल्ली): ना. सी. फडके

 * १९९९ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * २००० (अहमदनगर): ना. सी. फडके

 * २००१ (कोल्हापूर): ना. सी. फडके

 * २००२ (नाशिक): ना. सी. फडके

 * २००३ (वर्धा): ना. सी. फडके

 * २००४ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * २००५ (अकोला): ना. सी. फडके

 * २००६ (इंदूर): ना. सी. फडके

 * २००७ (पुणे): ना. सी. फडके

 * २००८ (बंगळूरु): ना. सी. फडके

 * २००९ (मुंबई): ना. सी. फडके

 * २०१० (सोलापूर): ना. सी. फडके

 * २०११ (नागपूर): ना. सी. फडके

 * २०१२ (औरंगाबाद): ना. सी. फडके

 * २०१३ (बेळगाव): ना. सी. फडके

 * २०१४ (पुणे): ना. सी. फडके

 * २०१५ (दिल्ली): ना. सी. फडके

 * २०१६ (डोंबिवली): डॉ. अक्षयकुमार काळे

 * २०१७ (उस्मानाबाद): फादर फ्रान्सिस दिब्रिटो

 * २०१८ (यवतमाळ): अरुणा ढेरे

 * २०१९ (अमळनेर): लक्ष्मीकांत देशमुख

 * २०२० (उदगीर): किशोर सानप

 * २०२१ (नाशिक): जयंत नारळीकर

 * २०२३ (वर्धा): रवींद्र शोभणे

 * २०२४ (भुसावळ): डॉ. सतीश देशपांडे